Can anyone translate?

[viridis]

Or suggest extant translations of Dafydd ap Gwilym?

A friend of mine has found herself in need of translations of his works, specifically I Yrru Y Fwylachen at Ifor Hael I Faesaleg and I Yrru Yr Haf I Annerch Morganwg.

If anyone can help in any way, shape or form, we'd be very grateful as this is not for pleasure but for her Masters thesis

Many thanks

Cal

[Heron]

There have been quite a few selected translations of Dafydd ap Gwilym. The complete poems were published in translation by Rachel Bromwich (1982) and also by R Loomis in the same year. More recently Gwyn Thomas published 'Dafydd ap Gwilym : His Poems' (Univ. of Wales Press, 2001)

[Blackbird]

There are loads of his poems (but not those two) in Kenneth Jackson's 'A Celtic Miscellany'. It's easy to pick up cheap copies of that second hand.

I've got a few other books to check through, but will do that later - just realised what the time is and I'm late ;D

[Blackbird]

Having looked through a few books, I've not got either of those.
Perhaps if you could get the Cymraeg off her and post it here, we could try our own translation? (Making no promises about my own ability, but I know others here are more skilled at both language and poetry!)

[viridis]

Cheers for looking!
I have them on pdf - I'll get them typed out and post them
Any assistance greatly received

[viridis]

I YRRU Y FWYALCHEN AT IFOR HAEL I FAESALEG.

Y Fwyalchen awenawl,
Ymlyni gerdd ym mlaen gwawl!
Ceiliog wyd yn y celydd,
Y' ngoror dôl y'ngwawr dydd ;
Cyw'n y dail yn canu'n deg,
Caniadur accen hoywdeg ;
Cyw a'r hoff lef cywair fflwch,
Cyfeilydd càn cof elwch;
Toniadur pen twyn ydwyd,
Tan y gaer wen tongar wyd
Trydon dy fan ar lannerch,
Trydar fyw, trawiadur ferch :
Tref wanwyn yw'r tewlwyn tau,
Twr adail y trawiadau.—
Tyn o goed a'r ton gwiwdeg,
Yn geiniad doeth mewn gwn teg ;

Du ferchog yw'th glog mewn glyn,
A myfi fy'n d'ymofyn;—
Dôs o dir Gwynedd ar daith,
Yn dirion iawn dy araith;
Hed erof, a bydd daerwalch,
A'r gân i Wlad-forgan falch :
Hed yn bres i wlad Eflyllt,
Hedwr i'th oed hyd goed gwyllt.
Gweli wlad olygiad lwys ;
I brydydd mae'n baradwys!
Morganwg wyn olwg nyf ;
Ag anwyl ydyw gènyf.
'E gâr bardd y wlad hardd hon,
A'i gwinoedd, a'i thai gwynion.
Gweli dri-phlas urddafawl
Ifor mau, nifer a'u mawl !
Ifor Hael, un fawr helynt
A'r tri haelion gwychion gynt:
Nid hael Nudd yn rhoi rhuddaur,
Wrth Ifor, deg anrheg aur ;
Os mawrdeg y rhoes Mordaf,
Aur gwell gan Ifor a gaf;
A rhoddwr gwell na Rhydderch
Yw Ifor, lwys ior y ferch.
Gwych Ifor dewr-bôr lle dêl,
Gwr yngod a gair angel :
Gorau un gwr a garaf,
Gwrdd ión ymj ei gerdd a wnaf:

Mi a ganaf a'm genau
Mwynair mawl i'r muner mau!
Pènaig gwlad yw'm paun glewdaer,
Praff erlyn, llyw terwyn taer;
Pôr y tir yn peri twg
Ar y gwin ym Morganwg !
Fy myd! gwyn ei fyd a fai
Yn ei windorf i'w wyndai!
Dwg hyn yn falch, fwryalch fau,
Yn gariad i'r dyn gorau ;
Gorau dyn, yn ei gaer deg,
Yw'm Selyf ym Maefaleg.

[viridis]

I YRRU YR HAF I ANNERCH MORGANWG.
Tydi yr Haf, tad y rhwys,
A'th goedfrig berth gauadfrwys,
Tywyfog gleiniog y glyn,
Teíbg draw'n deffraw dyffryn !
Praff yw dy frifg i'n priffyrdd,
Prophwyd penial gwial gwyrdd ;
Panelog, pwy un ciliw,
Pwyntiwr dediyydd y gwŷdd gwíw ?
Peraift deganau purion,
Percwe brwys mewn parc a bron;

Pawr ar glawr y glaflawr glwys,
Per ydyw ail paradwysii.
Rhoddaift flodau, a rhÿddail,
Rhefau gwych ar deiau dai;
Cawn nodiau cywion adar
Can wanwyn ar dwyn a dar;
A'i gwrandaw'r gerdd fangaw falch
Ym mywyll, lle cân mwyalch;
Cawn genyd y byd o'i ben,
A lluoedd bawb yn llawen !
Clyw fi Haf! o chaf i'm chwant,
Yn gennad ti'n d'ogoniant,
Hed drofof i dir Effyllt,
O berfedd gwlad Wynedd wyllt—
Gyr oni's b'och i'm goror,
Anwyla' man, ya ael mor.
F'annerchion, yn dirion dwg,
Ugein-waith i Forganwg ;
Fy mendith, a llith y lles
Dau-gan-waiths i'r wlad gynnes!
Dymgais a'm gwlad o'i hamgylch,
Damred a cherdded ei chylch ;
Gwlad dan gaead yn gywair,
Lle nod gwych, llawn yd a gwair;
Llỳnoedd pyfg, gwinllanoedd per,
A maendai, lle mae mwynder ;

ArgIlwedii yn rhoi gwleddoedd,
Haelioni cun heilwin c'oedd.
Ei gwelir fyth, deg lawr fau,
Yn llwynaidd gan berllànau ;
Llawn adar a gâr y gwŷdd ;
A dail, a blodau dolydd;
Coed ofglog, caeau difglair,
Wyth ryw ŷd, a thri o wair;
Perlawr parlas, mewn glas glog,
Yo llànaidd, a meillionog !
Yno mae gwychion fonedd
A dál im' aur mâl a medd;
Ac aml gôr y cerddorion,
A ganant a thant, a thon:
Ymborth, amred i'r gwledydd,
A dardd o honi bob dydd ;
A'i blith, a'i gwenîth ar g'oedd,
Yn doraeth i'r pell diroedd—
Morganwg ym mrig ynys
A byrth bob man, llan a llys!
O'th gaf yr Haf i'th awr hardd,
A'th geindwf, a'th egindardd ;
Dy hinon yn dirion dwg,
Aur-gennad, i Forganwg,
Tefog fore, gwna'r lle'n llon,
Ag annerch y tai gwynion :
Rho dwf, rho gynnhwf, gwanwyn,
A chynnull dy wull i dwyn;
Tywyna'n falch ar galch gaer,
Yn luglawn, yn oleuglaer;
Dod yno 'n y fro dy frifg,
Yn wyrain bawr, yn irwifg;
Yfgwyd lwyth o ber-ffrwythydd,
Yn rad gwrs, ar hyd ei gwŷdd;
Rho'th gnwd, fal ffrwd ar bob ffrith,
A'r gweunydd, a'r tir gwenith;
Gwifg berllan, gwinllan, a gardd
A'th lawnder, a'th ffrwythlondardd
Gwafgar hyd ei daear deg,
Gu nodau dy gain adeg !
Ac y'nghyfnod dy flodau,
A'r miwail frig tewddail tau,
Cafglaf y rhos o'r clofydd,
Gwull dolau, a gèmau gwŷdd :
Hoyw feillion, dillynion llawr,
A glwyfbert fflur y glafbawr,
I'w rhoi'n gof aur-enwog ior,
Ufudd wyf, ar fedd Ifor!